چرا باید به سادات احترام بگذاریم؟ آیااین احترام بدان معنا نیست که اسلام نوعی امتیاز طبقاتی قائل شده است؟
اسلام دینی است که به همه انسان ها حتی غیر مسلمانان احترام می گذارد، اما برای مسلمانان و مؤمنان احترام بیشتری قائل است و در میان مؤمنان، احترام به منسوبین به پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) و فرزندان حضرت زهرا(سلام الله علیها) را سفارش و تأکید کرده است.
1. ریشه اصلی احترام به سادات، آیه شریفه مودّت(1) است که در مرتبه اول و به طور مستقیم، اهل بیت علیهم السلام و عترت پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) را شامل شده و سادات را که فرزندان با واسطه حضرت زهرا(سلام الله علیها) بوده و نسَب آنان به یکی از ائمه اطهار(علیهم السلام) می رسد، نیز شامل می شود.
در این آیه خدای تعالی به پیامبر(صلی الله علیه وآله) امر می کند که به مردم بگوید که با خویشاوندان وی دوستی و مودت نمایند، که این دوستی و محبت، خود، مصداقی از احترام است.
2. همچنین در روایات، سفارشات فراوانی به احترام و اکرام به سادات شده است، که در این جا، به یکی از آن ها اشاره می کنیم:
امام صادق(علیه السلام) فرمود:«هر گاه روز قیامت شود منادى فریاد می زند که، اى گروه مردمان! خاموش باشید که همانا محمّد(صلی الله علیه وآله) سخن می گوید. مردم خاموش می شوند؛ پیامبر حرکت مى کند و می فرماید: اى گروه مردمان! هر کس براى او در پیش من دستى و منّتى و نیکى هست باید حرکت کند تا جبران کنم. می گویند چه دست و چه منّت و چه نیکى است براى ما بلکه تمام این ها براى خدا و رسولش بر تمام مردمان است. می فرماید: هر کس یکى از فرزندان مرا پناه داده، نیکى به او کرده، او را از برهنگى پوشیده، او را گرسنه بوده، سیر کرده باید حرکت کند تا جبران کنم. پس بلند می شوند مردمى که این کردار را انجام دادهاند. آنگاه ندا از پیشگاه خداى جلّ و علا می رسد که، اى محمّد! حبیب من! پاداش آنان را به تو واگذار کردم در هر کجاى بهشت که می خواهى آنان را جاى ده. پس آنان را در وسیله جا می دهد مکانى که محمّد و آل محمّد را می بینند».(2)
3. با نظر در سیره علما نیز این مهم به وفور پیدا می شود که می توان برای نمونه به داستانی از مرحوم شیخ حسنعلی اصفهانی(ره) اشاره کرد که می گویند ایشان از راه کسب، روزی خویش و خانواده اش را تحصیل می نمود و آنچه عاید او می شد نیمی را صرف خود و خانواده اش می کرد و و نیم دیگر را به سادات و ذراری زهرا(سلام الله علیها) اختصاص می داد.
فرزند ایشان می گوید: پدرم با آنکه به عبادت، مجاهدت، ریاضت، زیارت و اعتکاف در اماکن متبرک سخت مداومت و مراقبت داشت، لیکن اظهار می فرمود: «روح همه این اعمال، خدمت با اخلاص نسبت به سادات و ذریه حضرت زهرا(سلام الله علیها) است و بدون این خدمت، اینگونه اعمال همچون جسم بی جان می باشد و آثاری بر آن ها مترتب نمی گردد.»(3)
گفتنی است این احترام یک امر طبیعی است و نشانه محبت به پیامبر است یعنی اگر کسی شخصی را دوست داشته باشد منتسبین به او را هم دوست خواهد داشت و مورد احترام قرار می دهد، و این به معنای احترام و یاد پیامبراسلام و گرامی داشت اهداف آن حضرت می باشد.
البته این نکته شایان ذکر است که احترام به سادات بدان معنا نیست که اسلام نوعی امتیاز طبقاتی قائل شده باشدو یا پیوند خانوادگی در اسلام می تواند نقشی در عدم اجرای عدالت فردی و اجتماعی ایجاد کند. بلکه تمامی افراد در فرهنگ اسلام اعم از سید و غیر سید از دیدگاه قانون یکسان و دارای مسئولیت های مشترک هستند.(4)
پی نوشت
(1) شوری، 23
(2) وسائل الشیعه، ج 16، ص 333
(3) ر. ک. کتاب نشانی از بی نشان ها، علی محمد مقدادی اصفهانی
(4) ر. ک. کتاب شکوه سیادت، آیت الله حاج سید محمد کاظم مدرسی