خداوند، انسان را آزاد آفریده است و به او اختیار داده تا كارهایش را انتخاب كند. گرچه بعضی گفته اند: انسان در كارهایش مجبور است و گمان می كند كه آزاد است، اما دلایل بسیاری بر اختیار انسان وجود دارد كه به برخی از آنها اشاره می كنیم: الف) هر انسانی در كارهای خود گاهی دچار تردید و شك می شود كه آیا انجام دهد یا ندهد؟ همین شك، دلیل بر آزادی اوست كه می تواند كاری را انجام دهد و می تواند انجام ندهد. ب) گاهی انسان ها به كار یكدیگر انتقاد دارند. انتقاد نیز دلیل آن است كه كسی كه كار را انجام داده، می توانسته انجام ندهد. ج) هر انسانی در عمر خود بارها از گفتار و رفتار خود پشیمان شده است و همین پشیمانی دلیل آن است كه می توانسته انجام ندهد و لذا با خود می گوید: ای كاش انجام نمی دادم!   د) همه مردم فرزندان خود را تربیت می كنند و یا به معلم و مربی می سپارند و...

کارشناس پاسخ دهنده: پاسخگوی اهل الذکر 

از روایت استفاده می شود خیرات و طلب آمرزش برای اموات در وضعیت آن ها در آخرت تاثیر خواهد داشت. برای اموات از هر چیز بهتر و مفیدتر صدقه و احسان به فقرا و اهدای ثواب آن برای مردگان است. رسول گرامی اسلام (ص) فرمود: «صدقه حرارت قبرها را از بین می‌برد».(۱) برای اموات بهترین دعا این است که انسان برای آنان از خدای مهربان طلب عفو و مغفرت کند . بخواهد خداوند رحمت و بخشش و نعمت‌هایش را بر آنان نازل فرماید. می‌توان دعای ۲۴ صحیفه سجادیه را برای پدر و مادر که دارای مضامین عالی آموزشی و تربیتی است، در شب یا روز خواند، همچنین این آیه دعای خوب و تحفه‌‌ای زیبا برای گذشتگان است: «ربّنا اغفر لی و لوالدیّ و للمؤمنین یوم یقوم الحساب؛(۲) پروردگارا ! روزى که حساب برپا مى‏شود، بر من و پدر و مادرم و بر مؤمنان ببخشاى». روایتی از حضرت صادق(ع) نقل شده، که از آن استفاده می‏شود ثواب‌هایی که در عالم برزخ به...

کارشناس پاسخ دهنده: پاسخگوی اهل الذکر 

پاسخ اجمالی: بخت و شانس از واژه هایی است که گاهی در بین مردم استعمال می شود و بیشتر ریشه در ادبیات و شعر دارد. این واژه می تواند به دو معنا به کار رود: 1. تحقق پدیده ای بدون علت: این معنا؛ از نظر فلسفه مردود است و در جای خود اثبات شده که هر چیزی دارای علت و سبب خاصی است. البته ممکن است این سبب، سببی نیکو و مستحسن نباشد؛ یعنی یک عامل بی عدالتی و یا ظلم، در وجود یک پدیده نقش داشته باشد. اما بعضی از علل روی آوردن به این گونه واژه ها که نشان از یک تفکر خاص دارد، از این قبیل است: الف. وجود بی عدالتی های اجتماعی، ظلم و عدم تناسب بین استحقاق و مناصب و مواهب. ب. وجود روحیه راحت طلبی در میان جامعه و توجیه بهره مندی افراد خاص به شانس و اقبال. ج. تبلیغات حکومت های جبار که با این گونه واژه ها می خواستند حکومت خود را به شانس و سرنوشت گره بزنند تا جلوی اعتراضات مردم را بگیرند. در...

کارشناس پاسخ دهنده: پاسخگوی اهل الذکر 

  پاسخ اجمالی علم ازلی خداوند به اعمال ما، با مختار بودن انسان منافات ندارد. حتی جبریون نیز آدمکشی و میگساری و ... را بر اساس اراده شخص دانسته و او را شایسته مجازات می دانند. انسان در برخی امور مانند گردش خون و تولّد و مرگ اختیار ندارد و در برخی امور مانند برداشتن چاقو و نوشیدن و خوردن اختیار دارد و هر یک از افعال ما با خصوصیّتى که در خارج دارد براى خداوند از ازل معلوم بوده است، یعنى خداوند از نخست مى دانست که فعل معیّنى در لحظه خاصّى با کمال اختیار و آزادى از ما سر مى زند.   پاسخ تفصیلی آنچه در پرسش پیرامون علم خداوند گفته شد کاملا صحیح و منطقى است، یعنى خداوند از ازل از همه چیز آگاه بوده است ولى نتیجه اى که از آن گرفته شده (پس بشر در انجام هر نوع کار خود مجبور است) صددرصد باطل و بى پایه مى باشد. در این جا براى روشن شدن این حقیقت بیان دو نکته لازم است:...

کارشناس پاسخ دهنده: پاسخگوی اهل الذکر 

  پاسخ اجمالی چه بسا تصور شود که اعتماد به نفس، نقطه مقابل اعتماد به خدا و توکل است و فردی که به خدا توکل دارد، نمی تواند اعتماد به نفس داشته باشد. و بر عکس، کسی که اعتماد به نفس دارد نمی تواند کارهایش را به خدا واگذارد. در این باره باید گفت: تنافی یا عدم تنافی اعتماد به خدا و اعتماد به نفس، متأثّر از برداشتی است که از مفهوم اعتماد به نفس شده است. اگر اعتماد به نفس را در امتداد اعتماد به خدا و در طول آن دانستیم، نه تنها با هم منافات ندارند بلکه مکمل یکدیگرند.   پاسخ تفصیلی چه بسا تصور شود که اعتماد به نفس، نقطه مقابل اعتماد به خدا و توکل است و فردی که به خدا توکل دارد، نمی تواند اعتماد به نفس داشته باشد. و بر عکس، کسی که اعتماد به نفس دارد نمی تواند کارهایش را به خدا واگذارد. در این باره باید گفت: تنافی یا عدم تنافی اعتماد به خدا و اعتماد به نفس، متأثّر از...

کارشناس پاسخ دهنده: پاسخگوی اهل الذکر 

  پاسخ اجمالی عقل عبارتست چراغ هدایتی که به واسطه آن خدا عبادت می شود و بهشت کسب می شود. دین داری(ایمان)، عبارتست از جای گیر شدن اعتقاد در قلب. هر یک ازعقل و دین دارای درجات و مراتب متعددی هستندکسانی که در درجات بالای عقل قرار دارند هرگز بی دین نیستند همانطور که کسانی نیز که در در جات بالای ایمان قرار دارند از عقل بالایی بر خوردارند. از نظر قرآن مجید و روایات یکی از بهترین و مطمئن ترین راهها برای شناخت دین و رسیدن به مراتب بالای ایمان نیروی عقل است.به همین جهت اسلام ارزش فوق العاده عقل و خرد را در مناسبت هاى مختلف آشکار ساخته است. تا جایی که رسول خدا (ص) فرمود:"کسی که عقل ندارد دین هم ندارد. اما این که ما می بینیم بعضی از کسانی که عقل دارند با دین سر و کاری ندارند دلیل های زیادی دارد که برخی از آنها عبارتند از: عدم شناخت صحیح از دین، رفتار ناپسند برخی از دین داران یا...

کارشناس پاسخ دهنده: پاسخگوی اهل الذکر 

  پاسخ اجمالی: یکی از مواردی که انسان ها از آن می ترسند، مرگ است در حالی که اگر بدانیم که طبق روایات مرگ آرامش مومن است هیچگاه از آن واهمه نخواهیم داشت از دیدگاه آیات و روایات علت ترس از مرگ چند چیز می تواند باشد که به برخی از آنها اشاره می کنیم: 1- علاقه ودلبستگی شدید به دنیا: يَعْلَمُونَ ظَاهِرًا مِنَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غَافِلُونَ 2 - مرگ را به معنای فنا ونابودی دانستن در حالی که مرگ شروع یک زندگی جدید است: قُلْ يَتَوَفَّاكُم مَّلَكُ الْمَوْتِ الَّذِي وُكِّلَ بِكُمْ ثُمَّ إِلَى رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ 3- جهل و ناآگاهی نسبت به حقیقت مرگ امام عسکری(ع) فرمود: پدرم امام هادی(ع) بر یکی ازاصحاب خود-که درمرض موت بود-وارد شد، اومی گریست و از اینکه در معرض مرگ قرار گرفته بود بی تابی می کرد. حضرت به وی فرمود ای بنده خدا! اینکه  از مرگ...

کارشناس پاسخ دهنده: پاسخگوی اهل الذکر 

در جواب اين پرسش بايد گفت: 1.    شيطان به صورت يك موجود پاك آفريده شد و سالها قداست و پاكى خود را حفظ كرد تا آن جا كه بر اثر اطاعت پروردگار همرديف فرشتگان شد، ولى سرانجام بر اثر خودخواهى و كبر و غرور و با سوء استفاده از آزادى خويش طريق گمراهى را پيش گرفت و به آخرين درجه انحطاط سقوط كرد. 2.     توجّه به اين نكته ضرورى است كه نفوذ وسوسه هاى شيطانى در انسانها يك نفوذ ناآگاه و اجبارى نيست، بلكه انسانها به ميل و اختيار خودشان راه نفوذ را به روى او مى گشايند و اجازه ورود را به كشور جانشان صادر كرده و به اصطلاح، گذرنامه آن را نيز در اختيار شيطان مى گذارند و به همين دليل قرآن با صراحت مى گويد: «اِنَّ عِبادِى لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطان اِلاّ مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْغاوينَ»، تو بر بندگان من تسلّط نخواهى يافت مگر گمراهانى كه از تو پيروى كنند.(1) و...

کارشناس پاسخ دهنده: پاسخگوی اهل الذکر 

  پاسخ اجمالی 1- عذاب الهی، بازتاب کردار اختیاری انسان در استفاده نکردن از اسباب هدایت و گوش نکردن به ندای پیامبر درونی و پیامبر بیرونی است. 2- علم خداوند به سرنوشت و چگونگی تعامل و رفتارهای موجودات، موجب جبر آنها بر خطاکاری نمی شود و در واقع علم خداوند کاشف کردار بندگان است. 3- آفرینش اهل شقاوت و خلق آنها یک ضرورت است، شیطان باید وجود داشته باشد، تا در این بستر امکان رشد و تکامل انسانها فراهم گردد. 4- گرچه خلقت شیطانه ای جنی و انسی یک ضرورت است، اما این که چه کسی این نقش را بازی کند، با انتخاب و اراده می باشد و جبری از ناحیه ی خداوند وجود ندارد. پاسخ تفصیلی مسئله "معمای آفرینش اهل شقاوت و عذاب آنان" بازگشت به بحث معروف "جبر و اختیار" دارد. در آن جا گفته می شود: خداوند که از آغاز به سرنوشت و سرشت موجودات علم داشت، چرا آنها را آفرید؟ این...

کارشناس پاسخ دهنده: پاسخگوی اهل الذکر 

    پاسخ اجمالی نمی توان گفت فلسفه خلقت انسان های گنهکار چیست؟ زیرا خداوند انسان ها را گنهکار خلق نکرده است؛ و این انسان ها هستند که با اختیار خود مسیر سعادت، و یا مسیر شقاوت را برمی گزینند.   پاسخ تفصیلی خداوند انسان را آفریده است تا مراحل تکامل را طی کند و فرصت رسیدن به تکامل را از هیچ کس حتّی گنهکاران و کافران دریغ نکرد. لذا فرصت آفریده شدن را به همه عطا فرمود تا اتمام حجّتی بر همگان کرده باشد. از آنجا که در رسیدن به تکامل گریزی از اختیار نیست، خداوند به تمام انسان ها فرصت انتخاب عطا فرمود تا خود مسیر خویش را انتخاب کرده و خوب یا بد را برگزینند. لازمه این اختیار و حقّ انتخاب، اینست که عدّه ای به میل خود به نافرمانی روی آورند و از معصیت کاران گردند. بنابراین نمی توان گفت فلسفه خلقت انسان های گنهکار چیست؟! زیرا خداوند انسان ها را...

کارشناس پاسخ دهنده: پاسخگوی اهل الذکر