این باور غلط که به صورت بشارت بهشت از قول پیامبر(ص) در راستای خوشنودی ایشان از پایان یافتن ماه صفر و آغاز ماه ربیع الاول صورت می‌گیرد، متأسفانه باعث شده اصل و شأن حدیث، مورد غفلت قرار گرفته و مفهوم آن وارونه جلوه داده شود. اما اصل واقعه و حدیث چیست؟ این روایت در شأن یکی از بهترین صحابه پیامبر اعظم(ص) ابوذر غفاری است که به دلیل رواج آن باور غلط، محور حدیث به کلی فراموش شده است. این حدیث درباب«معنى قول النبی ص من‏ بشرنی‏ بخروج‏ آذار فله الجنه» ازکتاب معانی الاخبار(النص /۲۰۴) وهمچنین کتاب علل الشرایع مرحوم شیخ صدوق(ج1/ص ۱۷۵) ودرروضه المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه اثر مرحوم محمد تقی مجلسی (ج ۱۳ /ص۳) وبا سلسله‌ سند زیربیان شده است: »حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ الشَّیْبَانِیُّ وَ أَحْمَدُ بْنُ الْحَسَنِ الْقَطَّانُ وَ الْحُسَیْنُ بْنُ إِبْرَاهِیمَ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ...

کارشناس پاسخ دهنده: پاسخگوی اهل الذکر 

  پاسخ اجمالی چنین روایتی در کتاب‌های حدیثی معتبر وجود ندارد و حتی شبیه به این مضمون را نیز در کتب روایی نیافتیم علاوه بر این‌که محتوای این روایت نیز از چند جهت قابل نقد است: 1. عدم تناسب بین جرم و کیفیت توبه از آن. 2. در نظر نگرفتن موضوع نیّت در اعمال. 3. تناسب نداشتن آن با مقام حضرت سجاد (ع) و حضرت زینب(س).   پاسخ تفصیلی در بررسی آنچه که میان مردم معروف و مشهور است، گاهی به مطالبی بر می‌خوریم که به اشتباه آن‌را به امامان معصوم(ع) نسبت داده و جزو احادیث آنان بر می‌شمرند. اگر چه نماز غفیله یکی از نمازهای مستحبی است که چندین روایت در استحباب آن از ائمه(ع) رسیده است،(1) و به همین سبب است که عموم فقها، بر استحباب آن نظر داده‌اند.(2) اما مطلبی که برای بیان فضیلت این نماز، در سؤال بیان شده است صحیح نیست. قابل توجه است که چنین مطلبی در کتاب‌های حدیثی...

کارشناس پاسخ دهنده: پاسخگوی اهل الذکر 

پاسخ اجمالی: درپاسخ به این سوال ابتدا باید گفت که مراد امام ازبیان این خطبه تخریت و کم ارزش نشان دادن زن نبوده است چرا که خود حضرت درروایت دیگری می فرماید که کسی که ارزش خود را کم گرفت امیدی به خیرش نداشته باش چه طور میشود امام علی (ع) ارزش نصف انسان ها را بخواهد از بین ببرد وباید بیشتر در این باره دقت شود و در حالی که تمام ائمه که حجت های خدا برای انسان ها هستند یک زن یعنی حضرت زهرا (س) را به عنوان حجت خدا برای خود معرفی می کنند پس تمام زنان ناقص العقل نیستند بلکه باید در کلام مولا امیرالمومنین ظرایفی وجود دارد که باید به آنها توجه شود  در روایات، عقل با معانی مختلفی به کار رفته است. حضرت علی(ع) می فرمایند: «العقل عقلان عقل الطبّع و عقل التّجربه ...» «عقل دو نوع است: عقل طبیعی فرد و عقل تجربه.» حال چه بسا در روایات نقص عقل، مراد ضعف عقل تجربه زن باشد. زیرا زن بر اساس...

کارشناس پاسخ دهنده: پاسخگوی اهل الذکر 

  پاسخ اجمالی با توجه به توصیفاتی كه از زنان در خطبه ۸۰ نهج البلاغه ذكر شده است و  بررسی سندی روایت، عرضه آن به قرآن كریم، فضای صدور روایت، سیره عملی حضرت امیر(ع) در برخورد با زنان در زمان زندگی و حكومت خویش و نیز بررسی محتوای روایت، ناگزیر از سه راه هستیم: الف: یا روایت را معارض قرآن دانسته و آن را طرح نماییم. ب: یا آنرا توجیه نموده و نقص را به معنای تفاوت بدانیم و به تفاوت زن و مرد قائل شویم. ج: و یا اصولا روایت را صرفا در خصوص مورد صدورش یعنی جریان جنگ جمل، حمل نماییم.     پاسخ تفصیلی این روایت باید در پنج محور كلی مورد بررسی قرار گیرد: اول: عرضه روایت به قران کریم؛ دوم: بررسی اسناد روایت؛ سوم: بررسی شان صدور و فضای تاریخی این روایت؛ چهارم: بررسی سیره عملی حضرت امیر(ع) در برخورد با زنان؛ پنجم: بررسی متن روایت. ...

کارشناس پاسخ دهنده: پاسخگوی اهل الذکر 

  پاسخ اجمالی آیاتی که برای بیان ولایت و امامت بیان شده اند، کم نیستند ولی متأسفانه برخی در صدد انکار کردن آن ها هستند و با تأویل های شخصی منظور این آیات را منحرف می سازند. ولی با این حال اگر هیچ بخش تاریخ را باور نکنیم و تمام مسلمات آن را کنار بگذاریم، این چه امر مهم و سنگینی بوده است که رسول(ص) پس از ابلاغ پیام های  الهی، اگر آن را ابلاغ نمی کرده، تمام زحماتش هدر می رفته است؟ این چه امری بوده است که عده زیادی از مردم، نسبت به آن موضع منفی داشته اند که خدا وعده حفاظت از رسول(ص) در مقابل مردم را مطرح می کند؟ آیا اندیشیدن در همین یک آیه کافی نیست تا برای چشمان باز حقیقت را روشن نماید؟ «یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ یَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ...

کارشناس پاسخ دهنده: پاسخگوی اهل الذکر 

  پاسخ اجمالی: بزرگان اهل سنت به طریق مختلف حدیث غدیر خم را نقل کرده اند. که از مهم ترین کتب ایشان که بر این حدیث مهر صحت گذاشته و آن را تایید کرده اند می توان به سنن ترمذی، مصنف ابن ابی شیبه، المعجم الکبیر للطبرانی الدر المنثور، تفسیر آلوسی و ... اشاره کرد.   پاسخ تفصیلی: بزرگان اهل سنت به طریق مختلف حدیث غدیر خم را نقل کرده اند. که در ذیل به بعضی از مهم ترین کتب ایشان که بر این حدیث مهر صحت گذاشته و آن را تایید کرده اند، همراه با حدیث اشاره می شود: 1. سنن ترمذی: زید بن ارقم عن النبی(ص) قال: من کنت مولاه فعلی مولاه.(1) 2. مصنف ابن ابی شیبه: حدثنا مطلب بن زیاد عن عبدالله بن محمد بن عقیل عن جابر بن عبدالله قال: کنّا بالجحفة بغدیر خم إذا خرج علینا رسول الله فأخذ بید علی فقال: من کنت مولاه فعلی مولاه.(2) 3. المعجم الکبیر للطبرانی: عن أبی إسحاق الهمدانی...

کارشناس پاسخ دهنده: پاسخگوی اهل الذکر 

در پاسخ به این سوال باید در ابتدا چند نکته را متذکر شویم نکته اول: از نگاه اسلام، زن و مرد، دو رکن نهاد خانواده و دو فعال اجتماعی هستند. اسلام در شرایط عادی هیچ تبعیضی بین مردو زن قائل نیست. هر یک حق و حقوق و وظایفی در قبال دیگران دارند. نکته دوم: تفاوتهایی که در احکام زن و مرد وجود دارد، به خاطر شرایط خاص بدنی و جایگاه هر یک در اجتماع و نیز شرایط ویژه اجتماعی و اقتصادی است. مثلا تفاوت زن و مرد در مسئله دیه و قصاص، به خاطر نقش بیشتر مرد در آن زمان در اقتصاد خانواده و پیشرفت جامعه و مسئولیت او در جنگ و کارزار بوده است. نکته سوم: احکام و قوانین، بر اساس نوع افراد و موقعیت عمومی وضع میشود نه با توجه به موارد خاص و اختصاصی. مثلا شاید در آن زمان، زنی بوده که از چند مرد نیز قوی تر و نقش او در اقتصاد خانواده و حتی شرکت در میدان نبرد، بیشتر بوده، ولی اینگونه موارد استثنایی است. نکته...

کارشناس پاسخ دهنده: پاسخگوی اهل الذکر 

  روایتی مشهور در منابع حدیثی به این صورت بیان شده است:«لو لاک لما خلقت الافلاک[۱] ای پیامبر(ص) اگر تو نبودی، افلاک را خلق نمی کردم.» در بعضی از منابع، این روایت ادامه ای دارد که مرتبط به حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) می شود. البته تعابیر نقل شده در این باره متفاوت هستند: «و لولا على لما خلقتك و لولا فاطمه لما خلقتكما[۲] اگر علی(ع) نبود، رسول را خلق نمی کردم و اگر فاطمه نبود، رسول و علی(علیهما السلام) را خلق نمی کردم.» یا «فلولاكم ما خلقت الدنیا و الأخره و لا الجنه و النار[۳] اگر شما نبودید دنیا و آخرت و بهشت و جهنم را خلق نمی کرد.» یا «و لولاكما لما خلقت الافلاك[۴] اگر شما نبودید افلاک را خلق نمی کردم.» برای فهم معنای این حدیث(فارغ از بحث سند حدیث) باید به غرض و هدف از خلقت آسمان و زمین و انسان دقت کنیم. مطابق آیات قرآن، انسان گل سر سبد خلقت آسمان و زمین است و...

کارشناس پاسخ دهنده: پاسخگوی اهل الذکر 

  پاسخ اجمالی: اگر در متن حدیث تأملی شود، مشخص می‌شود که سخن از «اخلاص» است و نه چه کار یا کارهایی؟ و اخلاص مربوط به «نیّت - هدف» کار است. «اخلاص» به معنای خالص كردن، پاك گردانيدن و سالم گشتن از آميختگی است و در این حدیث به «اخلاص» برای خدا اشاره شده است. یعنی نیّت در اعتقاد و عمل، صرفاً اطاعت و رضایت الهی باشد. برای چنین بنده‌ی خالصی، نماز، نماز شب یا غذا خوردن، خوابیدن، معاشرت جنسی با همسر، یا کسب و معاش، یا مواضع سیاسی و...، فرقی نمی‌کند، خدا برای هر یک از شئون اعتقادی و عملی انسان دلایل و دستوراتی دارد، او همه را رعایت و اطاعت می‌کند، البته برای خدا. پاسخ تفصیلی: قال رسول الله صلوات الله علیه و آله: مَنْ أَخْلَصَ لِلَّهِ أَرْبَعِینَ یَوْماً فَجَّرَ اللَّهُ یَنَابِیعَ الْحِکْمَةِ مِنْ قَلْبِهِ عَلَی لِسَانِهِ.(1) ترجمه: اگر کسی چهل روز خالص برای خدا باشد،...

کارشناس پاسخ دهنده: پاسخگوی اهل الذکر 

  پاسخ اجمالی خداى متعال در آیه 20 سوره شورى، با یک تشبیه لطیف، مردم جهان را در برابر روزى هاى پروردگار و چگونگى استفاده از آن، به کشاورزانى تشبیه مى کند که گروهى براى آخرت کشت مى کنند و گروهى براى دنیا، و بعد نتیجه هر یک از این دو زراعت را مشخص مى کند. این آیه نشانگر آن است که اسلام، به دنیا به عنوان یک مزرعه مى نگرد که محصولش در قیامت چیده مى شود. تعبیراتى که در روایات یا بعضى دیگر از آیات قرآن آمده تأیید و تأکیدى بر همین معناست.   پاسخ تفصیلی خداى متعال در آیه20 سوره«شورى» با یک تشبیه لطیف، مردم جهان را در برابر روزى هاى پروردگار و چگونگى استفاده از آن، به کشاورزانى تشبیه مى کند، که گروهى براى آخرت کشت مى کنند، و گروهى براى دنیا، و نتیجه هر یک از این دو زراعت را، مشخص مى کند، مى فرماید: (کسى که زراعت آخرترا طالب باشد، به او برکت مى دهیم و بر محصولش مى...

کارشناس پاسخ دهنده: پاسخگوی اهل الذکر